SAĞLIKLI ÇOCUK

Bir bebeğin veya çocuğun sağlıklı olması bazı etkenlere bağlıdır.

• İyi bakım ve temizliğe
• Doğru emzirme ve beslemeye
• Yeterli uykuya
• Aşıların yapılmasına
• Temiz havada gezmesine
• Huzurlu ev ortamına 
• Sevgi ve ilgiye
• Konuşmaya
• Hareket etmeye
• Oynamaya, gülmeye...

Bebekler doğumdan sonra düzenli aralıklarla mutlaka sağlık kuruluşuna kontrol amaçlı götürülmelidir.

TOPUK KANI

Bebek doğduktan sonra 15 gün içinde topuğundan alınan kandır.Bu kan ile oluşabilecek hastalıklara karşı erken önlem alınabilir.Bu nedenle her bebekten topuk kanı alınır ve duruma göre sağlık kuruluşları aileyi bilgilendirir.

YENİ DOĞAN 2

Aileye gelen yeni üye kendi çapında bazı sorumluluklar, zorluklari, problemler getirebilir. Anne babalar bu zorluklara hazır olmalı ve uygun çözüm yolları bulmalıdır.

 1. GAZ ÇIKARMA

Çoğu bebek meme emerken bir miktar da hava yutar. Emdikten sonra bebeğin sırtını sıvazlayarak çıkarılmayan bu hava içeride gaz olur ve bebeğin huzursuz olmasına hatta ağlamasına yol açar. Bu nedenle her emzirmeden sonra gaz çıkarma işlemi yapılmalıdır.

2.PAMUKÇUK

Pamukçuk dil, yanak içi ve damakta görülen bir mantar hastalığıdır. Beyaz lekeler şeklinde oluşur. Bunun çözümü memenin temiz tutulması, ıslak kalmaması, biberonların temizliğinin düzgün yapılmasıdır.
Eğer çok sıkıntı yaşanıyorsa mutlaka doktora danışılmalıdır.

3. BANYO

Bebeğin temizliği çok önemlidir.Anvcak bebeğin sudan korkmaması daha önemlidir. Bu nedenle bebeği banyo yaptıracağınız zaman mutlaka hazırlayın. Ona ne yapacağınızı, keyifli olacağını.... anlatın. Bebeği yıkarken yardım alabilirsiniz. Ama artık bebek küvetleriyle banyo daha keyifli bir hale geldi.

4. PİŞİK

Bebeğin pişik olmasını önlemenin tek yolu bezi ıslandığında hemen değiştirmek ve poposunun kuru kalmasını sağlamaktır. Aksi takdirde pişik kaçınılmazdır.

 

YENİ DOĞAN 1

• Yeni doğan her bebeğin başı vücuduna göre büyüktür. Bu büyüklük normaldir. Zamanla bebeğin bu fiziksel orantısızlığı yerini yetişkin vücudundaki normal boyuta bırakacaktır.
• Yeni doğan bebeklerin kiloları farklıdır. Sağlıklı bir bebek 2800 ile 3500 kg arasındadır.
• Yeni doğan bebeğin cildi pembe ve hassastır. Bu nedenle hemen yıkanmaz silinerek temizlenir.
• Anne karnındaki bebek 6. ve 7. aydan itibaren sesleri anlar ve tepki verir. Yeni doğan bebek de aslında tüm duyu organlarıyla hayata hazırdır. Yalnızca bu organların geliştirilmesi gerekir.
• Bebek doğumunun 4. ayından itibaren çevresine tepki vermeye başlar.
• Yeni doğanlar refleksleri sayesinde hayata hazırdırlar. Bebeklerdeki arama ve emme refleksi onların sorunsuzca meme emmesini sağlar.
• Ayrıca yüksek ses gibi durumlarda bebekler ağlayara korkularını ifade ederler.

EMZİRME YÖNTEMLERİ

• Doğumdan sonra anne için oluşan yenilikler artarak devam eder. Emzirme de bunlardan biridir. Bebeğin beslenmesi, gelişimi, büyümesi için annenin memesinden süt emmesi gerekir. 

Peki emzirirken bebek ve biz nasıl durmalıyız?

1)Klasik beşik tutuşu: Anne sırtını destekleyerek oturur. Bebeğin yüzü anneye dönük olacak şekilde kolunda tutar. diğer eliyle memeyi tutarak emzirme işlemini yapar.

 

2) Koltuk altı tutuşu: Bebğin bacakları annenin koltuk altından arka tarafa doğrudur. Bebek altına yastık konularak da desteklenebilir.

İkiz bebek anneleri ve büyük göğüslü anneler için uygundur.

3)Çapraz beşik tutuşu: Küçük bebekler için uygundur. Bebek emzirilmeyen memenin tarafındaki kol ile tutulur. Bebeğin kafası annenin elindedir.

4) Yatarak emzirme: Annenin yorgun olduğu durumda önerilmez, tehlikeli olabilir. Annenin sırtına yastık koyup yan yatarak bebeği emzirdiği pozisyondur. Anne bir kolu ile bebeği tutar.

DOĞUMDAN SONRA 2

EMZİRME

Emzirilen bebek daha iyi beslenir ve gelişimini daha güzel tamamlar. Anne sütünün yerine geçebilecek hiçbir gıda yoktur. Özellikle ilk 3 gün gelen koyu kıvamsı sıvı bebeği adeta aşı misali korur. Bebek anneden süt emmeye başladıktan itibaren annesi ile duygusal bağ kurar. 

Bebeğin ilk 6 ay boyunca sadece anne sütü ile beslenmesi gerekir.

Emzirmenin bebeğe olduğu kadar anneye de faydası vardır.

•  Annede oluşabilecek kanama riskini azaltır.
• Memede oluşabilecek sorunları önler.
• Anne ve bebek arasındaki bağı kuvvetlendirir.
• Vücudun iyileşme ve toparlanma sürecini hızlndırır.

Annenin Meme Bakımı ve Emzirme Nasıl Olmalıdır?

1. Öncelikle eller temiz olmalıdır.
2. Meme gelen sütle silinmelidir. Su ile değil.
3. Memenin tahriş olmasını engellemek için göğüs pedi kullanılabilir.
4. 2 meme dönüşümlü kullanılmalıdır.
5. Emzirirken memenin kahverengi kısmı komple bebeğin ağzında olmalıdır.
6. Emzirirken sessiz, sakin ortam seçilmeli ve anne bebeği ile duygusal iletişim kurmalıdır.

DOĞUMDAN SONRA 1

LOHUSALIK DÖNEMİ

Doğumdan sonra başlayan ve 6 hafta kadar süren döneme lohusalık dönemi denir. Bu dönemde gebelik nedeniyle değişen üreme organları normale  dönmeye başlar. Halk arasında lohusalık dönemi 40 gün olarak bilinir.

Bu dönemde şunlar olur:

1. Rahim kendini toplar ve eski haline dönmeye başlar.
2. Süt salgılaması başlar.
3. Gebelikte artan e şişkinlik oluşturan vücut sıvısı idrarla vücuttan atılmaya başlar.
4. Kabızlık yaşanabilir.
5. Anne psikolojik bunalım geçirebilir.

Bu dönemde dikkat edilmesi gereken durumlar:

1. Meme ve cinsel organ temizliğinde dikkatli olunmalıdır.
2. Lohusalık döneminde cinsel ilişkiye girilmemelidir.
3. Dikişli bölgeye dikkat edilmeli.
4. Yeterli ve dengeli beslenme yapılmalıdır.
5. Eğer kanama olursa mutlaka sağlık kuruluşuna gidilmelidir.

SAĞLIKLI BİR DOĞUM

• İki çeşit doğum yöntemi vardır. Bunlardan biri sezaryen diğeri normal (vajinal) doğumdur. Doktor doğum zamanı geldiğinde anne ve bebek için en uygun yöntemi belirler ve doğum gerçekleşir.

SEZARYEN DOĞUM: Vajinal yolla doğum uygun değilse uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntemde ya epidural aneztezi ya da genel aneztezi yapılır.
Epidural Aneztezi istenilen bölgenin tamamen uyuşturulmasıdır.
Genel Aneztezi ise annenin tamamen uyuşturulmasıdır.

• Sezaryen doğumda bebeğin anne karnından yapılan ameliyat kesesi ile doğumu söz konusudur.

NORMAL (VAJİNAL) DOĞUM: Sancılar başladıktan sonra rahim ağzının tam olarak açılmasına kadar süren bir süreçtir. Rahim ağzının tam acılmasıyla ve bebeğin doğuşu ile tamamlanan bebeğin doğum kanalı yoluyla doğmasını sağlayan bir yöntemdir.

• Hangi yöntem olursa olsun doğum mutlaka tam teşekküllü bir sağlıkı kuruluşunda gerçekleşmelidir.

HAMİLELİK SÜRECİ

• Sağlıklı gebelik için anne ortalama 10-12 kilogram almalıdır.
   
• Gebelik döneminde saç, tırnak, yüzde birçok değişiklik olabilir.
   
• Hormonlar değiştiği için vajinal akıntı olabilir.
   
• Son aylarda memeden süt gelir.
   
• Hormonlara bağlı uyku hali ve halsizlik olabilir.
   
• Solunum sayısı artar.
   
• Annede kansızlık görülebilir. Bu yüzden doktor kontrolünde takviye alınmalıdır.
   
• Sık idrara çıkma gibi durumlar yaşanabilir.
   
• Özellikle ilk 3 ayda bulantı, yanma, kusma olabilir.
   
• Varis oluşumu olabilir. Bunu önlemek için bacakları yukarı dikmek, yürüyüş yapmak etkilidir.
   
• Psikolojik olarak olumsuz duygular yaşanabilir.

 

            Bu duygularla yanlız baş etmek zor olur. Yakınımızdan, eşimizden ya da bir uzmandan yardım almak yararlı olur. Ayrıca bebeği kabullenmek açısından eğitici kitaplar okumak da anne adayını rahatlatacaktır. Bebek için yapılan hazırlıklar da anneyi rahatlatmayı sağlayacak etkinliklerdir.

HAMİLELİLİĞİN BAŞLARI

• Sağlıklı bir hamilelik geçirmek için ilk önemli nokta annenin yaşıdır. Anne olmak için en uygun yaş aralığı 18-35 yaş arasıdır. Günümüzde teknolojinin, bilimim gelişmesiyle anne yaşı 45-50'ye kadar çıkmıştır. Ancak bu yaştaki hamilelikler gerek anne gerekse çocuk açısından sorunlar ortaya çıkarmaktadır.

• Sağlıklı hamilelikte ikinci öenmli nokta iki gebelik arasının en az 2 yıl olamasıdır. Bu süre annenin hem bedensel hem ruhsal toparlanması için gerekli olan süredir. Ayrıca sık arayla gerçekleşen hamilelikler hem anneyi hem de çocuğu olumsuz yönde etkiler.

• Bu noktada bebeğin cinsiyeti konusuna değineceğim. Bebek anneden 23 ve babadan 23 olmak üzere toplam 46 kromozomdan oluşur. Cinsiyeti belirleyen ise babadan gelen spermin hangi yapıda olduğuna bağlıdır. Bu durumda kadının hiçbir rolü yoktur. 

Hamilelik sürecinin sağlıklı geçmesi için önce ebeveyn olamaya karar vermek önemliydi.  
Bu karardan sonra hamilelikte sorun yaşamamak için;

1. Jinekolojik muayene ve ultrasyon
2. Tansiyon ölçümü
3. İdrar tahlili
4. Kan tahlili
5. Kilo ölçümü
6. Ve doktorun isteyeceği tüm tetkikler zamanında yaptırılmalıdır.

EBEVEYN OLMAYA KARAR VERENE KADAR

Her birey belli bir yaşam düzeninden sonra hayatında kendisinden bir parça yani bir evlat ister. Bazen bu durum bizim istediğimiz zaman olurken bazen d hiç ummadığımız anda olabilir. Anne baba olmaya karar vermek ve iki tarafında hazır olduğu zamanda çocuk sahibi olmak çok önemlidir.

Beklenmeyen zamanda oluşan hamilelikler kadın-erkek iki tarafı da psikolojik olarak olumsuz etkileyebilir. Bu süreçte eğer henüz bu duruma hazır değilsek ve çocuk sahibi olmak istemiyorsak işimizi şansa bırakmamalı önlemimizi almalıyız. Bunun yolu doğum kontrol yöntemlerini iyi bilmek ve uygulamaktan geçmektedir.

KADINLAR İÇİN

1. Haplar: Kullanımı kolay ve etkin koruma sağlayan bir yöntemdir.
2. İğneler:1 ay ve 3aylık çeşitleriyle koruma sağlayan ürünlerdir.
3. Korunma Çubukları: Doktor tarafından deri altına yerleştirilen 3 yıl koruma sağlayan bir yöntemdir.
4. Spiral: Rahim içine yerleştirilen koruma aletidir.

ERKEKLER İÇİN

1. Kondom(Prezervatif): İlişki sırasında erkeğin cinsel organına geçirilen kauçuktan yapılmış bir kılıftır. Spermlerin rahim içine gitmesini engeller.

ETKİSİZ OLAN YÖNTEMLER

1. Geri çekilme
2. Takvim yöntemi
3. Vajinal duş
4. Süt (emzirme dönemi)   

Eğer  ebeveyn olmaya hazır değilsek mutlaka etkili bir yöntemle korunmalıyız. Bu noktada doktorlardan, sağlık ocaklarından, aile planlaması merkezlerinden... yardım alabiliriz.

ANNE-BABA OLMAK

• Bir heyacanla başlayan süreçte ebeveyn sonlara doğru kabullenir durumu. Bebeğin gelişiyle birlikte daha bir artar anne-baba duygusu. Başta sevinç getiren bu duygu günler geçtikçe bazen umutsuzluğa, bazen çaresizliğe, bazen hüzne, bazen de pişmanlığa kadar ulaşabilir. Aslında her ebeveyn kendi parçası olan ailenin yeni üyesi bebeğini çok sever. Ama ne yapacağını, nasıl davranacağını bilmediği ya da yanlış  bildiği için bazı duygularla başetmek zorunda kalabilir. 

• Bu süreçte zorluk, duygusal buhran yaşamamak için anne-babanın bebek bakımı ve yetiştirilmesi üzerine eğitim almış olması işini son derece kolaylaştırır. Günümüzde 0-18 yaş Aile Eğitimi Programı işte bu noktada aileye yardımcı olacak bir eğitimi sunar.

•  0-18 Yaş Aile Eğitimi bu  alanda  kendisini geliştirmiş öğretmenlerce Halk Eğitim Merkezlerinde veya okullarda verilebilir. Bu eğitime çocuklarala zaman geçiren herkes katılabilir.Başta anne-baba üzerine kurgulanan eğitim anneanne, babaanne, dede, bakıcılar..... vbc çocukla ilgilenen herkesin alması faydalı olan bir eğitimdir.

• Anne-babalar çocuk yetiştirme sürecinde en fazla yorulan kişiler olduğundan esas amaç onların çocuk bakımı ve yetiştirilmesi konusunda işlerini kolaylaştırmak ve kişiliği oturmuş, sosyal, sorumluluk sahibi, çalışkan, yardımsever, başarılı, kitap okumayı seven, anne-babasıyla iyi geçinen kısacası sağlıklı bir çocukluk dönemi geçiren ve ileride sağlıklı ve başarılı bir birey olacak çocuğumuzu ortaya çıkarmaktır.

• Bu yola çıkmış anne-babalar kendi kanınızı, canınızı en değerli varlığınızı en doğru şekilde yetiştirmeniz için bu yolda sizlere rehber olmak amacıyla bu yola çıktık. Güzel günleri aydınlık yolda yürümek dileğimle...